Nogat to południowe ramię Pętli Żuławskiej

Nogat ma 62 kilometry i jest najdłuższą rzeką, leżącą w całości na Żuławach - na szlaku Pętli Żuławskiej. Łączy Wisłę z Zalewem Wiślanym i szlakiem Pojezierza Iławskiego - poprzez Kanał Jagielloński. Stanowi południowe ramię Pętli Żuławskiej. Nogat stanowi podstawową drogę wodną, dla jachtów płynących z prądem Wisły na szlak Pojezierza Iławskiego. Jest również jedną z najważniejszych, po Szkarpawie rzek Pętli Żuławskiej. Ową pętlę zataczamy płynąc Nogatem, Wisłą, Szkarpawą i następnie dopływamy z powrotem do szlaku Nogatu. Rzeka jest skanalizowana na odcinku od Białej Góry do śluzy w Michałowie, natomiast od Michałowa do ujścia do Zalewu jest rzeką żeglowną swobodnie płynącą. Prąd rzeki jest minimalny, choć po uruchomieniu elektrowni wodnych przy śluzach Michałowo i Szonowo nieco się powiększył. Dopuszczalne zanurzenie na odcinku skanalizowanym wynosi 1,6 m a na wolno płynącym - 1,4 m. Szlak żeglowny jest oznakowany typowo dla wód śródlądowych - lewa strona szlaku to zielone stożkowe boje, prawa strona - czerwone walce. Część z boi ma fosforyzujące paski, ułatwiające ich dostrzeżenie o zmroku i w nocy.

Śluzy
Na rzece jest pięć śluz (jedna nieczynna). Pozostałości po szóstej śluzie to Wrota Przeciwpowodziowe w Bielniku, łączące Nogat z kanałem Jagiellońskim. Dwie śluzy zlokalizowane są w wyjątkowym węźle hydrotechnicznym w Białej Górze. Śluzy powodują, iż na Nogacie prąd jest minimalny. Śluzy mają około 57 metrów długości i 9,5 metra szerokości. W odróżnieniu od śluz w Przegalinie i Białej Górze, różnica poziomu wody w każdej ze śluz wynosi około dwóch metrów. Z tego względu należy odpowiednio pracować cumami podczas śluzowania.

Śluzy
Na rzece jest pięć śluz (jedna nieczynna). Pozostałości po szóstej śluzie to Wrota Przeciwpowodziowe w Bielniku, łączące Nogat z kanałem Jagiellońskim. Dwie śluzy zlokalizowane są w wyjątkowym węźle , hydrotechnicznym w Białej Górze. Śluzy powodują, iż na Nogacie prąd jest minimalny. Śluzy mają około 57 metrów długości i 9,5 metra szerokości. W odróżnieniu od śluz w Przegalinie i Białej Górze, różnica poziomu wody w każdej ze śluz wynosi około dwóch metrów. Z tego względu należy odpowiednio pracować cumami podczas śluzowania.

• Biała Góra - śluza, węzeł wodny - tutaj
• Szonowo - śluza - tutaj
  
• Rakowiec - śluza - tutaj
• Michałowo - śluza - tutaj

Przystanie
na rzece od Wisły do Zalewu Wiślanego są obecnie dwa miejsca gdzie znajdują się profesjonalne przystanie żeglarskie - w Białej Górze i Malborku. Wybudowano je w ramach projektu Pętla Żuławska. W Malborku oprócz nowowybudowanej przystani mamy też do dyspozycji funkcjonujące dawniej obiekty, odnowione Nabrzeże Zamkowe przy samym Zamku Krzyżackim a nawet... barkę restauracyjną Flisak. Obecnie barki już nie ma, ale w tym samym miejscu powstaje przystań U Flisaka. Oprócz tego na szlaku znajdują się nieliczne pomosty oraz miejsca do biwakowania (tych jest więcej).

• Przystań żeglarska Park Północny w Malborku - tutaj
  
• Nabrzeże Zamkowe w Malborku przy Zamku - tutaj
  
• Przystań żeglarska w Białej Górze - tutaj

Przeszkody nadwodne
Przez rzekę przechodzą liczne stałe mosty (w Kępkach, Jazowej, Malborku i Białej Górze), i linie wysokiego napięcia. W miejscowości Kępki przez rzekę przechodzi niski most drogowy, który miał być mostem tymczasowym. Jego parametry - prześwit od 3,3 m. przy wysokiej wodzie do 3,7 m przy niskiej wodzie - nie odpowiadają wymaganiom drogi wodnej kl II jaką jest Nogat. Podczas przechodzenia pod tym mostem należy bardzo uważać. Przez rzekę przechodzi kilkanaście linii energetycznych. Z powodu licznych mostów i linii energetycznych jachty płyną przeważnie cały czas z położonym masztem, chociaż szerokość rzeki pozwala na swobodne halsowanie. Wzdłuż rzeki ciągną się wały przeciwpowodziowe. Po wybudowaniu śluz nie występuje już jednak zagrożenie powodziowe, dlatego wały w razie uszkodzeń nie są naprawiane.
Piotr Salecki

Zdjęcia pokazują szlak Nogatu w kierunku od Zalewu Wiślanego do Wisły

Odcinek Nogatu przy ujściu do Zalewu Wiślanego - fot. Piotr Salecki